Ar y 9fed o Hydref 2019, fe ddaeth ymarferwyr, darparwyrgwasanaeth, cynrychiolwyr Cynulliad Cymru, gofalwyr maetha rhieni mabwysiadol i ddarganfod am y gwasanaeth Mabwysiadu Gyda’n Gilydd mewn digwyddiad Cyfnewid yng Nghaerdydd.
Mae Mabwysiadu Gyda’n Gilydd yn wasanaeth mabwysiaduarloesol sy’n canolbwyntio ar blant. Mae’n cael ei arwain ganbartneriaeth rhwng Cymdeithas Plant St David’s a Barnardo’s Cymru, gyda’r ddau sefydliad yn recriwtio ac yn cefnogiteuluoedd ar gyfer plant sydd wedi bod yn aros am euteuluoedd ers dros 12 mis. Mae’r prosiect yn unigryw yn einatur sylfaenol gydweithredol, gyda’r asiantaethau i gyd yncyfrannu i ryw raddau:
Yn nodweddiadol, y plant sy’n aros hiraf am deulumabwysiadol yw plant o gefndiroedd BAME, y rhai sy’n caeleu gosod i’w mabwysiadu gyda brodyr a chwiorydd a phlantag anableddau, anghenion meddygol neu emosiynolychwanegol. Dyluniwyd y gwasanaeth i gadw’r plant hynmewn cof trwy gydol y broses fabwysiadu, gyda’r sector gwirfoddol wedi ei nodi fel y sefyllfa orau i ddatblygu a darparu’r gwasanaeth Mabwysiadu Gyda’n Gilydd.
Mae’r gwasanaeth Mabwysiadu Gyda’n Gilydd wedi paru a gosod 13 o blant ers iddo ddechrau gweithredu fel peilot yngnghanol 2017. Tynnodd Wendy Keidan (Prif WeithredwrCymdeithas Plant St David’s) a Singeta Kalhan-Gregory (rheolwr gwasanaeth Mabwysiadu Gyda’n Gilydd) sylw at bedair cydran allweddol Mabwysiadu Gyda’n Gilydd, sy’nymgorffori lefelau ychwanegol o gefnogaeth a hyfforddiant arbob cam o’r broses fabwysiadu:
- Gwell Hyfforddiant a Recriwtio
- Recriwtio plentyn-benodol (mae darpar rieni mabwysiadol yncael eu recriwtio ar gyfer plant penodol sydd o fewn y gwasanaeth Mabwysiadu Gyda’n Gilydd ar hyn o bryd)
- ‘Digwyddiadau Proffilio Plant’ dan arweiniad y mabwysiadwrlle mae darpar rieni mabwysiadol yn cwrdd â gofalwyr maetha gweithwyr cymdeithasol i ddarganfod mwy am blant penodol
- Gwell hyfforddiant therapiwtig ar gyfer darpar rienimabwysiadol
- Tîm ar gyfer y Cyfarfod Plentyn
- Cyn paru
- Seicoleg glinigol dan arweiniad
- Yn dwyn ynghyd y rhwydwaith o amgylch y plentyn (yroedolion pwysig ym mywyd plentyn – y rhai sy’n eu hadnabodorau, gyda gofalwr maeth plentyn yn arbennig o bwysig)
- Ei nod yw cynhyrchu dealltwriaeth drylwyr o blentyn a’ianghenion (e.e.. effaith eu profiadau cynnar, eu hanghenionseicolegol, ond hefyd yr hyn sy’n eu gwneud yn hapus neu’ndrist, yr hyn y maent yn ei hoffi ac nad ydynt yn hoffi…)
- Trawsnewidiadau Therapiwtig
- Mae gweithwyr cymdeithasol sydd wedi’u hyfforddi’ntherapiwtig yn darparu sesiynau trosglwyddo gyda’r plentyn, eu gofalwr maeth a’u rhiant / rhieni mabwysiadol trwy gydolsymudiad y plenty
- Mae sesiynau trosglwyddo yn seiliedig ar chwarae (ganddefnyddio elfennau o Theraplay a DDP)
- Y nod yw cydnabod anhawster posibl y trawsnewid a helpu’rplentyn i ddatblygu naratif cydlynol
- Cyfarfodydd Ymgynghori Seicolegol
- Tri chyfarfod gyda seicolegydd clinigol ar ôl i’r plentynsymud i mewn gyda’i rieni mabwysiadol
- Yn galluogi rhieni i fyfyrio am y profiad o fagu eu plentyn a gweithio trwy unrhyw anawsterau sydd wedi codi
- Egwyddor graidd yw y rhagwelir anawsterau ar hyn o bryd a’uhystyried yn rhan arferol o’r newid i fywyd teuluol
Rhoddodd y Rheolwr Mabwysiadu Angela Harris a’r Gweithiwr Cymdeithasol Dod o Hyd i Deuluoedd Katy Stamp bersbectif ymarferwyr ar brofiadau’r gwasanaeth, ganGydweithred Ranbarthol y Fro, y Cymoedd a Chaerdydd, y dywedasant fod ganddo dros 100 o blant fel arfer yn aros am eu teulu, cyfran sylweddol sydd wedi aros chwe mis neu fwy. Roeddent yn croesawu’r ffocws cynyddol fawr sydd ei angenar anghenion cymorth plant, teuluoedd mabwysiadol a gofalwyr maeth cyn, yn ystod ac ar ôl i blentyn drosglwyddoo’i deulu maeth i’w deulu mabwysiadol, y mae MabwysiaduGyda’n Gilydd yn ei ddarparu.
VVC oedd y Rhanbarth cyntaf i gael eu Digwyddiad Proffilioeu hunain, yn cynnwys deuddeg o blant, a dywedodd Angela a oedd wedi bod yn llwyddiant mawr. Barnodd fod yrhyfforddiant plentyn-benodol a gafodd mabwysiadwyd trwyFabwysiadu Gyda’n Gilydd yn ganolog i gyflawni ei nodau. Elfen hanfodol arall oedd y cyfle i fabwysiadwr plentyn a’iofalwr maeth ddod i adnabod ei gilydd a chydweithio igefnogi’r plentyn mewn gwirionedd. Esboniodd Angela fod y broses hon wedi’i hwyluso gan y Gweithwyr CymdeithasolTrawsnewid, ac yn wir wedi rhoi ‘caniatâd’ i’r plentyn gan eugofalwr maeth, y person y maent yn ei garu ac yn ymddiriedynddo ac sy’n eu hadnabod yn well na neb arall, i symudymlaen i’w fywyd teuluol newydd.
Roedd Katy wedi disgrifio un gofalwr maeth o’r fath, Leanne, fel ‘yr ysbrydoliaeth’ ym mywyd ei phlentyn maeth. Roeddparatoi’n ofalus drwy’r Gwasanaeth Mabwysiadu Gyda’n Gilydd wedi helpu rhiant mabwysiadol newydd y plentyn idderbyn yn llawn, a pheidio â chael ei wrthod gan sylwadau’r plentyn nad y mabwysiadwr oedd ‘ei hoff berson’ – rôl y mae Leanne yn dal i’w meddiannu. Siaradodd Leanne am eiphrofiadau o gynorthwyo’r plentyn i symud ymlaen ifabwysiadu, a sut roedd Mabwysiadu Gyda’n Gilydd wedirhoi’r offer iddi gefnogi’r ferch fach trwy’r broses fabwysiadu. Flwyddyn ar ôl i’r plentyn symud, roedd Leanne yn falch iawno gael cyswllt wythnosol o hyd. Nododd fod natur agored y broses o Fabwysiadu Gyda’n Gilydd wedi helpu i ddarparu’rcanlyniad gorau i’r plentyn, yn ogystal ag iddi hi ei hun ac i’rmabwysiadwr.
Soniodd y gweithwyr cymdeithasol therapiwtig Judith Jones a Becky Couch am y gwaith trosglwyddo y maent yn ymwneudag ef fel rhan o’r Gwasanaeth Mabwysiadu Gyda’n Gilydd. Mae sesiynau trosglwyddo yn cynnwys cyfres o gemau a straeon sy’n hwyl i blant, ond hefyd yn berthynol eu natur ac yn helpu i reoleiddio emosiynau. Er enghraifft, pasio dab o elio amgylch y cylch neu weld pwy sydd â’r dwylo mwyafcynnes neu oer. Defnyddir y llyfr ‘Not Again Little Owl’, am dylluan sydd â llawer o symudiadau rhwnggwahanol deuluoedd. Mae hyn yn sail ar gyfer cydnabod yrystod fawr o emosiynau, da a drwg, y gall plant eu profi trwy’rcyfnod pontio i’w teulu mabwysiadol.
Soniodd Judith a Becky am eu profiadau o waith pontio, sef bod plant yn tueddu i deimlo’n fwy diogel i ddweud sut maen nhw’n teimlo. Er enghraifft: “Wnes i ddim eich dewis chi – dydw i ddim eisiau bod yma, rydw i eisiau bod yn ôl gyda fy ngofalwr maeth!”, gyda’r syniad bod hyn yn llawer mwy ‘go iawn’ na chyfnod mis mêl y dyddiau cynnar . mabwysiadu, lle gall plant deimlo’r pethau hyn ond heb eu dweud. Nod yr ailadrodd, y chwarae a’r straeon a gyflwynir drwy’r gwaith pontio yw creu cyfyngiant a sicrwydd emosiynol i blant, yn ogystal ag i’r rhwydwaith o’u cwmpas.
Fel yr esboniodd yr Athro Katherine Shelton a Coralie Merchant o Brifysgol Caerdydd, mae’r gwasanaeth yn cael eidanategu gan sylfaen dystiolaeth a ddarperir gan YsgolionSeicoleg a Busnes Caerdydd. Mae data a gasglwyd gan y Brifysgol yn dangos llwyddiant y gwasanaeth. Roeddmabwysiadwyr y cynllun yn darparu rhianta ‘eithriadol o gynnes’, meddai’r Athro Shelton.
Gofynnodd Gareth, Tad mabwysiadol, am fwy o arian gan y Cynulliad i gefnogi ehangu’r gwasanaeth, barn a adleisiwydgan ail riant mabwysiadol sy’n mynychu’r gweithdy, a nododdy dylai Mabwysiadu Gyda’n Gilydd fod y Safon Aur ar gyferpob mabwysiad – nid dim ond ar gyfer plant ‘anoddach i’wgosod’.
Gofynnodd Gareth, Tad mabwysiadol, am fwy o arian gan y Cynulliad i gefnogi ehangu’r gwasanaeth, barn a adleisiwydgan ail riant mabwysiadol sy’n mynychu’r gweithdy, a nododdy dylai Mabwysiadu Gyda’n Gilydd fod y Safon Aur ar gyferpob mabwysiad – nid dim ond ar gyfer plant ‘anoddach i’wgosod’. Mae’n anodd iawn anghytuno.
I weld y cyflwyniadau a’r adnoddau o’r digwyddiad, cliciwchar yr enwau canlynol:
