Gan Michele Abendstem, Mark Wilberforce, Jane Hughes, Andelijia Arandelovic, Saqba Batool, Jennifer Boland, Rosa Pitts a David Challis.  

Journal of Social Work

Ysgrifennwyd yr adolygiad gan Dr David Wilkins

Pa gwestiwn sydd dan sylw yn yr astudiaeth?

Mae gweithwyr cymdeithasol wedi bod yn rhan o dimau iechyd meddwl cymunedol (TIMCau) ers amser maith, ond yn ystod y blynyddoedd diwethaf ac mewn rhai ardaloedd, mae cyfansoddiad y timau hyn wedi bod yn newid. Archwiliodd yr astudiaeth hon sefyllfa a rôl bresennol gweithwyr cymdeithasol o fewn TIMCau Lloegr, a sut y gallai hyn fod yn newid.  

Sut yr astudion nhw’r pwnc?

Yn 2018, cynhaliodd yr awduron arolwg cenedlaethol o reolwyr TIMCau yn Lloegr. Fe wnaethant hyn trwy gael rhestr o ymddiriedolaethau iechyd meddwl y GIG yn Lloegr (n = 54) a dod o hyd i fanylion cyswllt ar gyfer eu TIMCau. At ei gilydd, daethant o hyd i 421 o dimau o 50 o’r Ymddiriedolaethau (nid oeddent yn gallu cysylltu â dau, a thynnodd dau yn ôl). Dosbarthwyd arolygon i’r rheolwyr tîm. Cwblhawyd cyfanswm o 188 o arolygon (cyfradd ymateb o 44%), a oedd yn rhychwantu pob un o’r 50 Ymddiriedolaeth a naw rhanbarth yn Lloegr.  

Beth oedd eu canfyddiadau?

Maint cyfartalog TIMC oedd ychydig dros 25 o bobl. Roedd pob un ohonynt yn cynnwys rheolwr tîm, nyrsys ac o leiaf un seiciatrydd ymgynghorol. Roedd pedair rhan o bump hefyd yn cynnwys gweithiwr cymdeithasol, ac roedd gan bron 90% therapydd galwedigaethol. Dywedodd mwy na hanner y rheolwyr tîm fod gweithwyr cymdeithasol yn gwneud cyfraniad ‘da’ neu ‘dda iawn’ at y tîm. Disgrifiodd y mwyafrif o’r rhai a oedd yn fwy negyddol eu bod wedi colli gweithwyr cymdeithasol o’u timau yn ystod y 12 mis blaenorol. Po fwyaf o weithwyr cymdeithasol oedd yn y tîm, y mwyaf tebygol oedd hi y byddai eu cyfraniad yn cael ei raddio’n gadarnhaol. Roedd gweithwyr cymdeithasol yn gweithredu fel cydlynwyr gofal, neu’n gydlynwyr DRhG (Dull Rhaglen Gofal) gwell, ac yn y mwyafrif o dimau cynhaliodd asesiadau cychwynnol. Mewn nifer bach iawn o dimau, mae gweithwyr cymdeithasol yn rhagnodi neu’n rhoi meddyginiaeth. Gweithwyr cymdeithasol hefyd oedd y grŵp proffesiynol mwyaf a oedd yn ymwneud â gwneud penderfyniadau cyllido a gweithredu fel Gweithwyr Proffesiynol Iechyd Meddwl Cymeradwy.  

Disgrifiodd mwy na hanner y rheolwyr newidiadau mawr i’w timau yn ystod y 12 mis blaenorol. Roedd y rhain yn cynnwys ailstrwythuro, gweithio mwy integredig rhwng gweithwyr proffesiynol iechyd a gofal cymdeithasol, colli staff, gan gynnwys gweithwyr cymdeithasol, a rolau newidiol. Lle collwyd gweithwyr cymdeithasol o’r tîm, roedd rheolwyr yn aml yn disgrifio colli profiad a gwybodaeth, llwythi gwaith cynyddol ar gyfer staff eraill, ac effaith negyddol ar bobl sy’n defnyddio gwasanaethau.  

Beth yw’r goblygiadau? 

Mae’r canfyddiadau hyn yn tynnu sylw at y rôl bwysig sydd gan weithwyr cymdeithasol o fewn llawer o TIMCau, ond hefyd eu rolau newidiol ac, mewn rhai achosion, eu habsenoldeb. Mynegodd rheolwyr tîm bryderon ynghylch colli gweithwyr cymdeithasol o’u timau, ac yn benodol sut y gallai hyn gyfyngu ar ymdrechion i integreiddio darpariaeth gwasanaeth iechyd a gofal cymdeithasol neu wyrdroi’r rhain.  


Ysgrifennwyd yr adolygiad gan

Llun o Dr David Wilkins, awdur yr adolygiad erthygl yma.

Dr David Wilkins