Mewn asesiad Gofal Cymdeithasol, os oes gan berson anghenion cymwys, bydd y gweithiwr yn ystyried beth y gellir ei ddefnyddio o asedau a chryfderau’r person er mwyn diwallu’r anghenion hynny. Anogir y Gweithiwr i ystyried asedau yn gyntaf, ac mae gwasanaethau’n para gan atal, lleihau neu ohirio’r angen am fewnbwn mwy ffurfiol efallai fel gwasanaeth gofal a gomisiynwyd.

Mae tuedd neu ymdeimlad ymhlyg bod y person ag anghenion gofal a chymorth yn ddraen ar adnoddau gwerthfawr yn hytrach nag yn ased cudd yn ei rinwedd ei hun. Yna gellir mapio pobl mewn cyfres o dasgau i’w gwneud iddynt hyd yn oed os nad dyma sut mae’r asesiad yn dod i ben – gan ganolbwyntio ar ganlyniadau’r person. Erbyn iddo gyrraedd taflenni amser ar gyfer gweithwyr cymorth, mae’r unigolyn yn cael ei ddarnio i amrywiaeth o weithgareddau megis brecwast, gofal personol neu sbardun i gymryd meddyginiaeth. Mae perygl felly y gall gwir werth y person, a’i allu i barhau i wneud cyfraniad cadarnhaol, fynd ar goll ar hyd y ffordd.

Wrth gyfeirio at gyfraniad cadarnhaol, credaf mai dyma lle mae ymdeimlad person o hunan ac o werth yn gallu byw a’r rhinwedd hwn, sef perthynas a chyd-ddibyniaeth, yw’r hyn rwy’n myfyrio arno yn fy addysgu – sut i sicrhau y gall rhywun deimlo ei fod, er enghraifft, yn dal yn fam ac nid yn faen melin; yn dal yn dad, nid yn ddraen; yn gyfaill nid yn faich; rhywun sy’n rhoi ac yn derbyn yn hytrach na derbyn yn unig. Dywedodd Boyle a Harris (2009) mai perthnasoedd oedd system imiwnedd cymdeithas. Roedd hyn, ynghyd â mewnwelediad Ruck-Keene a Kong (2019) i ymreolaeth berthynol a’m gwaith fy hun i ymarfer sy’n seiliedig ar ymlyniad (2014, 2017), yn gwneud i mi fod eisiau annog ystyried asedau perthyn, perthnasoedd a chysylltiadau mewn cryfderau sy’n seiliedig ar waith cymdeithasol yn fy addysgu.

Nid yn unig yr wyf yn credu ei bod yn bwysig archwilio perthnasoedd a chysylltiadau’r person sydd ag anghenion gofal a chymorth sydd eisoes yn bodoli a all ddod ag ymgeledd a chryfder, mae’r rôl gwaith cymdeithasol hefyd yn ased pwysig i fyfyrio arno. Er ein bod yn cydnabod y pwysau adnoddau sydd arnom, mae Adran 8 y Ddeddf Gofal, sy’n nodi sut y gallwn ddiwallu anghenion gofal cymdeithasol, yn cyfeirio at gwnsela a mathau eraill o waith cymdeithasol. Rwy’n dehongli hyn fel gweld y berthynas â’r gweithiwr cymdeithasol ei hun yn ddefnyddiol iawn a chyda chyfraniad cadarnhaol at helpu person i gydnabod ei gryfderau a’i alluoedd ei hun.

Gall ansawdd y berthynas y gall gweithiwr cymdeithasol ei meithrin gyda pherson helpu i gynnig sylfaen ddiogel i rai, yn enwedig rhai o’r achosion cymhleth iawn y gallwn gymryd rhan ynddynt megis gyda’r person a ddisgrifir fel celciwr neu’r hunanesgeuluswr. Felly, rwy’n gweld cryfderau ac asedau fel pethau y gellir eu cyd-greu o fewn gwaith cymdeithasol da sy’n cyfrannu at helpu pobl i ddod o hyd i’w gwerth eu hunain mewn perthynas ag eraill. Mae ymddiriedaeth yn ased. Mae’n cael ei hennill ac mae’n dibynnu ar ddatblygu safon wrth ryngweithio ac mewn perthynas â’i gilydd. Rwy’n credu bod gwaith cymdeithasol sy’n seiliedig ar gryfderau yn golygu adeiladu hyn a, lle bo’n bosibl, gyfrannu at ei waith cynnal a chadw.

Mae’r blog byr hwn yn rhoi cipolwg ar y meddylfryd sy’n llywio elfennau o’m haddysgu. Esgusodwch fi am brinder y cyfeiriadau er mwyn cadw pethau’n gryno ond byddwn wrth fy modd o drafod hyn ymhellach â chi. Diolch am ddarllen hwn.

Cyfeiriadau:

Boyle, D., & Harris, M. (2009) The Challenge of Co-Production. NEF: Llundain

Deddf Gofal yr Adran Iechyd (2014), adran 8, is-adran (1). Yr Adran Iechyd: Llundain

Harbottle, C., Jones, M.J., Thompson, L.M., (2014) From Reactionary to Activist: a model that works yn y Journal of Adult Protection Tach. 3.

Kong, C., & Ruck-Keene (2019) Overcoming the Challenges in the Mental Capacity Act.. JKP: Llundain

Dr Celia Harbottle: Ionawr 2022

Rwy’n hyfforddwr/darlithydd llawrydd mewn ymarfer gwaith cymdeithasol a gofal cymdeithasol. Roeddwn yn Uwch Ddarlithydd ym Mhrifysgol Sunderland gynt yn darlithio mewn egwyddorion ac ymarfer ar yr hyn oedd yn rhaglen DipSW ar y pryd. Roeddwn wedyn yn Uwch Ddarlithydd ac yn Arweinydd Rhaglen graddau ar y cyd mewn nyrsio (anabledd dysgu neu iechyd meddwl) a gwaith cymdeithasol ym Mhrifysgol Teesside. Rwyf wedi bod yn gweithio fel unig fasnachwr hunangyflogedig ers 2003 sydd wedi rhoi’r fraint a’r cyfle mawr i mi weithio gyda bron 70 o Awdurdodau Lleol a Sefydliadau Darparwyr. Mae’r blog hwn yn fy ngalluogi i rannu rhai o’m meddyliau a’m myfyrdodau sy’n llywio fy addysgu am Ymarfer Seiliedig ar Gryfderau. Yn yr hyn sy’n dilyn, efallai y byddaf yn ymddangos fel pe bawn yn gwneud rhai datganiadau cyffredinol heb gyfeirio at ffynonellau na’m sylfaen dystiolaeth ond at ddibenion y blog hwn, rwyf wedi tynnu o rai pryderon/pynciau/materion y gofynnwyd imi ddatblygu cyfleoedd dysgu yn eu cylch. Mae’r wybodaeth sydd wedi llywio’r gofynion hyfforddi hyn yn dod, ei hun, o archwiliadau ymarfer neu geisiadau Datblygiad Proffesiynol Parhaus gan y gweithlu.