Cefnogi lles plant a phobl ifanc anabl: manteision gweithgareddau hamdden hygyrch

Seiliwyd astudiaeth ‘VOCAL‘ ar hawl plant i “orffwys, hamdden, chwarae a mwynhad a chymryd rhan mewn gweithgareddau diwylliannol a chelfyddydol” (Cronfa Plant y Cenhedloedd Unedig 1989, t.10). Roedd yr ymchwil hon yn gynrychiolaeth ddilys o leisiau plant anabl yn sôn am eu cyfranogiad mewn gweithgareddau hamdden.

Roedd gan y plant a’r bobl ifanc a gymerodd ran yn yr astudiaeth gyfyngiadau o ran cerdded a siarad. Cawsant eu harsylwi’n cymryd rhan yn eu hoff weithgareddau hamdden a chreodd eu rhieni ddyddiadur o ffotograffau. Mynychodd y cyfranogwyr Cubs a Brownies, cerdded yn y parc, gwylio tân gwyllt, ymweld â’r sinema, theatr a digwyddiadau cerddorol, a chymryd rhan mewn amrywiol weithgareddau chwaraeon.

Mae’r darlun ‘VOCAL’ hwn a grëwyd gan Hannah Pickering, yn dangos ramp gyda gweithgareddau roedd y cyfranogwyr yn eu mwynhau.

Lle’r oedd addasiadau wedi’u gwneud i’r plant a’r bobl ifanc, roedd eu mwynhad yn amlwg yn eu hymatebion di-eiriau, gan adlewyrchu eu lles cadarnhaol. Yn hollbwysig, roedd y rhain i gyd yn haws os oedd toiled ‘changing places’ a theclyn codi symudol ar gael (gweler hefyd Consortiwm Changing Places)

Os nad oedd ystyriaeth wedi’i roi i addasu’r gweithgaredd ar gyfer y plentyn anabl roedd eu cyfranogiad yn gyfyngedig, gan leihau unrhyw fuddion llesiant posibl. Digwyddodd hyn pan eithriwyd Poppy o’r Bat Crawl, a allai fod wedi’i addasu i alluogi cadair olwyn i gymryd rhan drwy addasu ychydig ar y ffens.

Cyflwynwyd canfyddiadau’r astudiaeth i’r plant yn y fideo PowToon canlynol:

Mae rhagor o ymchwil ar waith i ddatblygu graddfa dangosyddion lles ddibynadwy i blant a phobl ifanc sydd â chyfyngiadau cyfathrebu. I gael rhagor o wybodaeth am y gwaith hwn, cysylltwch â:

Dr Dawn M Pickering, Ffisiotherapydd Plant, Uwch-ddarlithydd, Ysgol y Gwyddorau Gofal Iechyd, Prifysgol Caerdydd, @DawnMPickering

Gallai’r dolenni hyn helpu teuluoedd gyda phlant anabl i edrych ar weithgareddau y gallai eu plant ddymuno rhoi cynnig arnynt yng Nghymru, Bryste a Chaerloyw.

These links may help families with disabled children to explore activities that their child might like to try in Wales, Bristol and Gloucester. 

Surfability UK

Rhagor o wybodaeth

Ice Cool Kids

Rhagor o wybodaeth

Pedal Power

Rhagor o wybodaeth

Touch Trust

Rhagor o wybodaeth

RaceRunning

Rhagor o wybodaeth

Gympanzees

Rhagor o wybodaeth

Chamwell Centre

Rhagor o wybodaeth

Euan’s Guide

Mae Euan’s Guide yn helpu teuluoedd i gynllunio ymweliadau drwy adolygu hygyrchedd mewn cyrchfannau.

Rhagor o wybodaeth

Cyfeirnodau

Pickering, D. M. 2021. Beyond physiotherapy: voices of children and young people with cerebral palsy and their carers about ‘Participation’ in recreational activities (VOCAL). Traethawd PhD, Prifysgol Caerdydd

Cronfa Blant y Cenhedloedd Unedig. 1989. Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn [Ar-lein]. Efrog Newydd: UNICEF.