Gwerthusiad o raglen cam-drin domestig integredig ar gyfer teuluoedd cyfan 

Cymhleth neu Ddyrys: Gwerthusiad o raglen cam-drin domestig integredig ar gyfer teuluoedd cyfan 

Dr Helen Richardson Foster a’r Athro Christine Barter 

Yn gyffredinol, disgrifir ymyriadau cymhleth fel rhai sy’n cynnwys sawl cydran sy’n rhyngweithio oherwydd materion croestoriadol neu gymhlethdod angen. Mae ymyriadau cam-drin domestig cymhleth yn cynyddu, ond ydyn nhw’n gymhleth neu’n ddyrys yn unig?  

Yn 2021, cyhoeddodd Canolfan Connect, Prifysgol Canol Swydd Gaerhirfryn¹ ganlyniadau gwerthusiad tair blynedd o ymyriad cam-drin domestig cymhleth a oedd â’r nod o ymateb i anghenion y teulu cyfan. Roedd y gwaith hwn yn rhan o brosiect ehangach a oedd yn archwilio’r gwasanaethau a ddarperir gan SafeLives a Chymorth i Fenywod ac a ariannwyd gan Gronfa Gymunedol y Loteri Genedlaethol . Cyd-gynlluniodd SafeLives wasanaeth teulu cyfan ar gyfer goroeswyr cam-drin domestig a’u teuluoedd a oedd yn gweithredu mewn dwy ardal yn Lloegr. Roedd y gwasanaeth yn darparu gwahanol fathau o gymorth y gallai teuluoedd symud rhyngddynt, gan gynnwys: cymorth IDVA cymunedol unigol; cymorth i deuluoedd a oedd yn dymuno aros yn eu perthnasoedd; cymorth i oroeswyr ag anghenion cymhleth neu nifer ohonynt; gwaith camu i lawr a gwaith adfer; a gwaith unigol a grŵp ar gyfer plant a phobl ifanc. Roedd y dulliau gwerthuso yn cynnwys cyfweliadau â goroeswyr a phlant, holiaduron defnyddwyr gwasanaeth, arolygon staff a chyfweliadau ac enillion cymdeithasol ar ddadansoddi buddsoddiad (SROI). Cynhyrchwyd yr astudiaeth ar y cyd â goroeswyr-ymchwilwyr. Daeth rhai canfyddiadau allweddol i’r amlwg o ran ymgysylltu â theuluoedd cyfan a’u cefnogi:  

Dywedodd goroeswyr wrthym eu bod yn gwerthfawrogi’r cyfuniad o waith unigol a gwaith grŵp a ddarperir gan y gwasanaeth. Roedd darparu gwasanaeth hyblyg, a oedd yn ymatebol i unigolion, yn allweddol. Cafodd y cyfuniad o gefnogaeth i oroeswyr gyda chymorth gyda magu plant, cefnogaeth i blant a’u partner (lle bo hynny’n berthnasol) ei groesawu. Cryfhawyd hyn gan dîm effeithiol ac integredig, fel y dywedodd un goroeswr: ‘maen nhw i gyd yn canu oddi ar yr un dudalen.  Maen nhw i gyd yn gweithio gyda chi fel tîm ac rwy’n credu bod hynny’n anhygoel.’ Fodd bynnag, canfuwyd rhwystrau i ddarparu gwasanaethau i fenywod a’u plant. Dywedodd rhai mamau wrthym y byddent wedi hoffi cael mwy o wybodaeth am y gyfres o wasanaethau ar y dechrau. Roedd gallu gwasanaethau i ddarparu cymorth i deuluoedd pan oedd ei angen arnynt ar eu taith hefyd yn her: roedd galw mawr am wasanaethau a materion o ran cadw staff yn arwain at restrau aros hir ar rai adegau.   
 

Roedd y staff sy’n darparu’r gwasanaethau mewn timau integredig yn teimlo bod y weledigaeth o wasanaeth ar gyfer teuluoedd cyfan wedi’i chyflawni, ond nodwyd bod sefydlu a darparu ymyriad newydd â sawl cydran yn uchelgeisiol. Sefydlwyd gwasanaethau newydd yn gyflym, a dysgwyd gwersi mewn perthynas â darparu prosiectau mewn gwaith ar gyfer teuluoedd cyfan, megis yr angen am systemau monitro’r teulu cyfan, a hyfforddiant mewn dulliau ar gyfer teuluoedd cyfan. Roedd adeiladu tîm a chymorth yn hwyluso’r gwaith o integreiddio ymarferwyr o wahanol gefndiroedd.  

Dangosodd y gwerthusiad fod gwella o gam-drin domestig ar gyfer goroeswyr a phlant sy’n oedolion yn gymhleth ac yn ddyrys – gyda llawer ohonynt angen cymorth penodol ac wedi’i deilwra i’w hanghenion unigol – serch hynny, roedd llawer o deuluoedd yn gallu cyflawni eu nodau, ac oherwydd y gefnogaeth gan staff y gwasanaeth a goroeswyr eraill, symud ymlaen o’r difrod yr oedd cam-drin domestig wedi’i achosi i ddyfodol mwy cadarnhaol. 

¹ Arweiniwyd y tîm ymchwil gan Ganolfan Connect, Prifysgol Canol Swydd Gaerhirfryn, gyda chydweithwyr o Brifysgol Bangor, Prifysgol Fetropolitan Manceinion a Phrifysgol Dwyrain Llundain. 

— 

Mae Dr Helen Richardson Foster yn Gymrawd Ymchwil yng Nghanolfan Connect, Prifysgol Canol Swydd Gaerhirfryn 

Mae’r Athro Christine Barter yn Gyd-Gyfarwyddwr Canolfan Connect, Prifysgol Canol Swydd Gaerhirfryn  

Mae Canolfan Connect ar gyfer Ymchwil Ryngwladol ar Drais a Niwed Rhyngbersonol, wedi’i lleoli yn yr ysgol Gwaith Cymdeithasol, Gofal a Chymuned, Prifysgol Canol Swydd Gaerhirfryn. I ymuno â rhestr bostio’r ganolfan cysylltwch â connectcentre@uclan.ac.uk www.uclan.ac.uk/connectcentre 

Dolenni  
Stanley, N. et al. (2021) Roadmap Report and Executive Summary http://clok.uclan.ac.uk/39447/ 

Key Messages for Survivors of Domestic Violence & Abuse from the Evaluation of the Roadmap for System Change.  https://clok.uclan.ac.uk/41770/ 

Richardson Foster H. et al. (2022) ‘Experience of specialist DVA provision under COVID-19: listening to service user voices to shape future practice’ Journal of Gender-Based Violence copi mynediad agored: https://www.ingentaconnect.com/content/tpp/jgbv/pre-prints/content-jgbvd2100057 

Mental Health Outcomes for Survivors: Findings from an evaluation of community based domestic abuse services Gwyliwch recordiad o’r cyflwyniad hwn a roddwyd fel rhan o gyflwyniad ‘Cam-drin Domestig ac Iechyd Meddwl’ Canolfan Connect mewn seminar ar gyfer y Rhwydwaith Trais ac Iechyd Meddwl, Medi 2021 https://www.vamhn.co.uk/domestic-abuse-and-mental-health.html