Dechreuon ni feddwl am ofal plant cyn gynted ag y cafodd Lily ei geni. Gyda’r ddau ohonom yn bwriadu mynd yn ôl i’r gwaith, fy hun ar ôl naw mis a Mark ar ôl pythefnos, a’n rhieni ddim yn byw yn agos, roeddem yn gwybod nad oedd gennym unrhyw opsiwn.
Mae Van a Mark Goodbody yn byw yn Abertawe, gyda Lily 2 ½ oed. Er eu bod ill dau yn rhieni sy’n gweithio, maen nhw’n ceisio trefnu eu hamserlenni i dreulio cymaint o amser â phosib gyda Lily, felly dydyn nhw ddim yn colli allan ar ei datblygiad. Maen nhw’n disgrifio magu plant fel “y swydd fwyaf heriol a gwerth chweil yn y byd” na all neb eich paratoi ar ei chyfer.
Mae Lily yn siarad Saesneg a Fietnam (ganwyd ei mam yn Fietnam) ac mae ganddi bersonoliaeth gref. Fel rhieni, maent wedi dysgu sut i ymdopi â’i hymddygiad mwy heriol trwy aros yn bositif a dangos cariad ac anwyldeb, yn enwedig ar ddiwrnodau sydd wedi bod yn flinedig ac yn straen. Maen nhw’n ceisio gosod esiampl dda iddi trwy weithio’n galed, gofalu am eu hunain, helpu pobl ac arwain bywyd hapus ac iach.
“Byddwch yn amyneddgar gyda’ch plentyn a cheisiwch weld y byd trwy eu llygaid,” meddai Van. “Treuliwch amser gyda nhw, mwynhewch a thrysorwch y tro hwn, gan nad oes unrhyw beth mwy gwerth chweil na gweld eich plentyn yn hapus, yn chwarae ac yn tyfu. Peidiwch â bod ofn cyfaddef y gallech wneud camgymeriadau gyda’ch magu plant weithiau. Dim ond ceisio dysgu o’r camgymeriadau hynny. ”
Roedd yn dipyn o amser llawn straen a gwnaethom lawer o ymchwil i amryw opsiynau yn ein hymyl, dim ond i sicrhau ein bod i gyd yn teimlo’n gyffyrddus yn y penderfyniad terfynol a wnaethom.
Dechreuon ni trwy ofyn i ffrindiau ac aelodau o’r teulu am lefydd roedden nhw’n eu hadnabod, yna dechreuon ni edrych ar wefannau a darllen adolygiadau ar gyfryngau cymdeithasol. Ar ôl hynny, gwnaethom edrych ar adroddiadau arolygu a ddarparwyd ar wefan Arolygiaeth Gofal Cymru.
Ar ôl i ni ddewis y lleoedd yr oeddem yn eu hoffi orau, gwnaethom drefnu ymweliadau i weld y cyfleusterau sydd ar gael, siarad â’r staff, gofyn llawer o gwestiynau a sicrhau eu bod i gyd yn cael cyfnodau “ymgartrefu”.
Roedd lleoliad yn ffactor pwysig gan ein bod ni eisiau dod o hyd i rywle ger ein gweithleoedd, rhag ofn bod angen i ni fod wrth law yn gyflym pe bai rhywbeth yn digwydd. Yn yr un modd â’r mwyafrif o rieni, roedd cost hefyd yn ffactor ac fe wnaethom edrych i mewn i ddefnyddio talebau gofal plant – cynllun treth-effeithlon a ddefnyddir gan lawer o gyflogwyr, lle telir ffioedd gofal plant yn uniongyrchol o’ch cyflog. Fe wnaethon ni hefyd benderfynu defnyddio rhywfaint o’n gwyliau fel ein bod ni’n cael dydd Llun i ffwrdd bob yn ail. Roedd hyn yn golygu nad oedd Lily mewn gofal plant bum niwrnod yr wythnos ac y gallai naill ai fi, neu Mark, dreulio’r diwrnod cyfan gyda hi.
Ar ôl i ni wneud ein dewis a Lily wedi dechrau mynd, roeddem yn teimlo ei bod yn bwysig cadw meddwl agored ar sut roedd popeth yn mynd. Sut roedd hi’n ymgartrefu? A oedd hi’n cael amser da ac yn gwneud ffrindiau? Beth arall wnaethon ni sylwi arno am ei datblygiad yn gyffredinol?
Aethom trwy emosiynau amrywiol ar y dechrau. Ar ôl absenoldeb mamolaeth pan fyddwch chi’n treulio’r dydd a’r nos gyda’ch plentyn, gall meddwl eu trosglwyddo i ddieithryn fod yn frawychus. Roedd y ddau ohonom yn teimlo ychydig yn drist, yn nerfus a hyd yn oed yn euog weithiau. Yn enwedig pan oedd Lily yn crio mynd i’r feithrinfa ac roeddem yn mynd i ffwrdd â’n trefn waith feunyddiol.
Wrth iddi ddod i arfer â mynd i ofal plant, gostyngodd ein pryderon cychwynnol. Nid yw hynny’n golygu eich bod chi’n rhoi’r gorau i boeni’n llwyr, ond mae’r teimladau’n meddalu. I ni, roedd mor galonogol gweld Lily yn mwynhau mynd i’r feithrinfa a’i gweld yn dod yn ei blaen. Mae hi’n dal i allu cael eiliadau lle mae hi’n glynu wrthym ni ac yn cynhyrfu pan rydyn ni’n ei gollwng yn y bore, ond mae hi’n bendant wedi dod yn fwy hyderus ac wedi dysgu chwarae gyda grŵp o ffrindiau.
Mae hi’n ein synnu weithiau gyda faint o wybodaeth y mae’n dod adref gyda hi ac wrth ei bodd yn dangos i ni sgiliau y mae wedi’u datblygu yn y feithrinfa (fel cyfrif, darlunio, golchi ei dwylo ac ati). Mae hefyd yn gweithio’r ffordd arall, felly bob tro mae ganddi degan newydd gartref, mae hi’n hoffi mynd ag ef i mewn i ddangos i bawb, sydd yn bersonol yn arwydd da gan ei fod yn dangos cysylltiad iach rhyngddi hi a’i ffrindiau a’i gofalwyr.
Ar ôl i ni fynd yn ôl i’r gwaith, rwy’n cofio teimlo bod ein hamser gyda Lily yn gyfyngedig, yn enwedig ar ddiwrnodau wythnos, felly gwnaethom geisio treulio cymaint o amser o ansawdd â hi gyda’r nos ac ar benwythnosau. Mae’n debyg ei bod hi’n aros i fyny ychydig yn hwyrach na’r mwyafrif o blant yn ystod yr wythnos fel y gallwn dreulio amser o safon yn gofyn i Lily sut aeth ei diwrnod, gan fwyta bwyd gyda’n gilydd ac yna rhywfaint o amser chwarae cyn cael bath a darllen stori, neu ddwy, cyn mynd i’r gwely.
Rhaid iddo fod yn benderfyniad personol i bob rhiant ond i unrhyw un sy’n dewis darparwr gofal plant am y tro cyntaf, rwy’n dweud y gall fod yn frawychus iawn. Byddwch yn barod i edrych ar wahanol ddarparwyr a’r hyn maen nhw’n ei gynnig. Mae’n dda cael barn broffesiynol ar y darparwr o’ch dewis, felly darllenwch yr adroddiadau arolygu diweddaraf ac, yn anad dim, ewch i gwrdd â’r bobl a fydd yn gofalu am eich plentyn a gofyn llawer o gwestiynau nes eich bod yn siŵr ei fod yn iawn i chi a’ch teulu.
Byddwch yn ymwybodol y gall lleoedd mewn rhai darparwyr gael eu bwcio’n llawn yn gyflym, felly dechreuwch eich cynllunio mor gynnar ag y gallwch. Mae yna opsiynau amgen, fel nanis a gwarchodwyr plant, ond i ni mae meithrinfa gofal dydd wedi darparu lle diogel, hwyliog ac addysgol i Lily fynd tra ein bod ni’n dau yn gweithio. Rydyn ni’n gweld ei bod hi’n hapus bob dydd pan rydyn ni’n ei chodi, felly rydyn ni’n gwybod ein bod ni wedi gwneud y penderfyniad cywir.
Gobeithio y gallai rhywbeth yn ein profiad ni fod o gymorth i chi hefyd. Pob lwc!
