Mae’r NSPCC wedi lansio ymgyrch newydd ‘Fight for a Fair Start’, gyda’r nod o sicrhau bod cefnogaeth iechyd meddwl amenedigol ar gael i bob rhiant sydd ei angen, ble bynnag y maent yn byw.

Ledled y DU, mae problemau iechyd meddwl yn ystod beichiogrwydd ac ar ôl genedigaeth yn gyffredin iawn, gyda hyd at 1 o bob 5 mam, ac 1 o bob 10 tad yn debygol o gael eu heffeithio. Mae problemau iechyd meddwl amenedigol yn cynnwys iselder ysbryd, pryder, anhwylder trallod ôl-drawmatig, anhwylder obsesiynol-gymhellol, anhwylderau bwyta a seicosis postpartum.

Os na chaiff ei ganfod a heb gefnogaeth, gall problemau iechyd meddwl amenedigol gael effaith ddinistriol ar famau, tadau a’u teuluoedd. Gallant ei gwneud yn anoddach i rieni ddarparu’r gofal sensitif ac ymatebol sydd ei angen yn hanfodol ar fabanod ar gyfer datblygiad cymdeithasol ac emosiynol iach. Gall problemau iechyd meddwl amenedigol achosi unigedd, effeithio ar hunan-barch ac effeithio’n negyddol ar berthnasoedd partner a theulu. Mae problemau iechyd meddwl hefyd yn un o brif achosion marwolaethau mamau yn y DU, yn aml o ganlyniad i hunanladdiad. Rydym yn gwybod y gellir atal llawer o’r dioddefaint hwn trwy adnabod yn gynnar a thriniaeth arbenigol. Trwy gefnogi mamau, tadau a’u teuluoedd y mae problemau iechyd meddwl amenedigol yn effeithio arnynt yn gynnar, gallwn wella canlyniadau i blant, fel eu bod yn cael y dechrau gorau mewn bywyd. Dyna pam ei bod mor hanfodol cael y gefnogaeth gywir ar waith.

Mae mynediad at gefnogaeth emosiynol a seicolegol amserol yn ystod beichiogrwydd ac ar ôl genedigaeth yn hanfodol, ond nid yw sicrhau’r gefnogaeth gywir ar yr adeg iawn yng Nghymru wedi’i warantu. Mewn rhai lleoedd mae rhieni’n cael y cymorth arbenigol sydd ei angen arnyn nhw, mewn eraill dydyn nhw ddim. Mae tystiolaeth gan NSPCC a phartneriaid ‘From Bumps to Babies’ a gyhoeddwyd fis Mehefin diwethaf, yn dangos, er bod cynnydd wedi’i wneud o ran darpariaeth iechyd meddwl amenedigol, nid yw’n ddigon. Yng Nghymru, ar hyn o bryd, mae bylchau yn y gwasanaethau iechyd meddwl amenedigol hanfodol ac nid yw llawer o rieni yn derbyn y gefnogaeth sydd ei hangen arnynt i roi’r dechrau gorau posibl mewn bywyd i’w babanod.

Nod ymgyrch ‘Fight for a Fair Start’ yr NSPCC yw sicrhau bod rhieni ledled y DU yn gallu cyrchu’r gefnogaeth iechyd meddwl sydd ei hangen arnynt yn ystod beichiogrwydd ac ar ôl genedigaeth, er mwyn rhoi’r dechrau gorau mewn bywyd i’w babi.

Yn seiliedig ar dystiolaeth ac argymhellion o ymchwil NSPCC, yng Nghymru, mae’r NSPCC yn galw am:

Bydwragedd iechyd meddwl amenedigol arbenigol ac ymwelwyr iechyd ym mhob ardal bwrdd iechyd, i helpu i nodi a chefnogi menywod a’u teuluoedd y mae problemau iechyd meddwl amenedigol yn effeithio arnynt

  • Pob merch a’u teuluoedd yng Nghymru i allu cyrchu uned mamau a babanod sy’n cwrdd â safonau cenedlaethol, pan fo angen
  • Cyllid ychwanegol i sicrhau bod pob merch a’u teuluoedd yn gallu cyrchu gwasanaethau iechyd meddwl amenedigol arbenigol o ansawdd uchel, ble bynnag maen nhw’n byw yng Nghymru
  • Mae angen eich help arnom

Rydym yn gofyn i’n cefnogwyr ysgrifennu at eu Haelodau Cynulliad lleol i ofyn iddynt ysgrifennu at y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol yn galw arno i sicrhau bod cefnogaeth iechyd meddwl amenedigol sy’n cwrdd â safonau cenedlaethol ar gael i bob mam, fel bod pob babi a phob teulu yn cael dechrau teg.

Dim ond cwpl o gliciau y mae’n eu cymryd i ymuno â’n Fight for a Fair Start yng Nghymru. Gyda’n gilydd gallwn fynnu nad oes unrhyw deuluoedd yn cael trafferth heb gefnogaeth.

Helpa ni i ledaenu’r gair

Rhannwch ein hymgyrch gyda’ch ffrindiau, teulu neu ddilynwyr. Os nad ydych yn siŵr beth i’w ysgrifennu, rhowch gynnig ar yr isod:

Rydym yn cefnogi ymgyrch @ NSPCC fel bod pob mam a thad newydd yn cael y gefnogaeth iechyd meddwl sydd ei hangen arnynt ar yr adeg iawn, fel bod eu babanod yn cael y dechrau gorau mewn bywyd. Ymunwch â ni ac ymladd am #FairStart http://bit.ly/2XUX0vT

Sarah Witcombe-Hayes yw’r Uwch Ymchwilydd Polisi ar gyfer yr NSPCC yng Nghymru, ac mae’n arwain ar y frwydr am Ddechreuad Teg yng Nghymru