Sylwch: Mae’r digwyddiad hwn yn cael ei gynnal yn allanol ac nid trwy Exchange Wales. Mae rhestrau digwyddiadau allanol Teulu a Chymuned yn cael eu postio i hysbysu’r gymuned ehangach am ddigwyddiadau allanol gan gynnwys gweithdai, cyfleoedd i deuluoedd, plant a phobl ifanc, ac adnoddau defnyddiol.

Treftadaeth Caer a Champws Cyntaf
Adfer straeon anghofiedig

Cychwyn ar y 9fed o Fawrth
5pm tan 7:30pm
Yn digwydd yng Nghanolfan Treftadaeth CAER!
Ffordd yr Eglwys CF5 5LQ

Pwrpas y Prosiect:

Annog oedolion sydd â diddordeb yn niwylliant, hanes neu dreftadaeth Cymru i ehangu eu gwybodaeth trwy archwiliad systematig o chwedlau ac adrodd straeon oes yr haearn. Mae ymchwil academaidd gyfredol wedi diwygio llawer o’r hyn a ddysgwyd yn draddodiadol am y Celtiaid, y derwyddon, eu hiaith a’u mytholeg; trawsnewidiwyd ein dealltwriaeth mor gyflym fel bod bwlch wedi agor rhwng gwybodaeth academaidd a hanesion poblogaidd y cyfnod hwn. Yng Nghymru, mae addysgu, hanes poblogaidd a hyd yn oed deunydd marchnata CADW yn dal i dueddu i ailadrodd rhagdybiaethau’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Nod y prosiect yw cau’r bwlch hwn i’r cyfranogwyr.  

Cynnwys y Prosiect:

Mae’r prosiect yn cynnwys gweithdai rhyngweithiol ar-lein gyda Dr Peter Morgan Barnes, cymrawd ymchwil ym Mhrifysgol Bryste.  

Mae’r cwrs yn archwilio’n ymarferol sut roedd pobl oes yr haearn yn defnyddio naratifau. Roedd rhai yn adrodd straeon syml ond roedd gan eraill bwrpasau penodol: roedd adrodd naratif yn rhan bwysig o wneud dyfarniad cyfreithiol, roedden nhw’n ddefod angenrheidiol cyn y gallai’r ymladd ddechrau wrth ryfela, ac roedden nhw’n fodd i ddylanwadu ar y byd anweledig a’r byd naturiol. Mae modd cael cipolwg ar y naratifau hyn o ystod eang o ddarluniadau anthromorffig a sŵmorffig ar arteffactau, ond hefyd o archaeoleg iaith ac astudio trosiadau naratif cyfochrog mewn cymdeithasau y gwyddys eu bod mewn perthnasoedd masnachu â’r rhan hon o Dde Cymru. 

Mae’r cwrs yn dechrau trwy archwilio sut roedd cymdeithasau llafar yn gweithredu heb lythrennedd trwy ddysgu eu plant i ddefnyddio lleferydd a chof fel cyfrwng i gofnodi a lledaenu gwybodaeth. Roedd hyn yn creu galluoedd cofio helaeth mewn oedolion, gan gyrraedd lefel na chyrhaeddwyd yn aml mewn cymdeithasau llythrennog. Roedd adrodd straeon yn barhad o’r cyfnod neolithig o leiaf ond newidiodd swyddogaethau naratif yng Nghaerau yn dilyn y Rhufeiniaid. Yn y fan hon, daw tystiolaeth destunol i’r amlwg i gyfleu rhyw syniad o sut byddai naratif a’i berfformiad wedi digwydd yng nghaer Caerau yn ystod y cyfnod Rhufeinig.   

Mae’n gwrs ymarferol yn ogystal â damcaniaethol, gyda chyfranogwyr yn creu eu naratifau oes haearn eu hunain, neu’n eu hail-greu o ffynonellau presennol; bydd y straeon hyn yn seiliedig ar yr hyn sy’n hysbys am fythau pobl Silwraidd yn ne-ddwyrain Cymru. Bydd y cyfranogwyr yn cael cymorth hyfforddiant cefnogol, ac nid yw sgiliau llythrennedd yn angenrheidiol ar gyfer y rhan hon o’r cwrs sy’n gofyn am leferydd a chof yn unig.  

Ar ddiwedd y cwrs bydd y straeon yn cael eu perfformio ar y Fryngaer ei hun ar gyfer teulu a ffrindiau.

Dyddiadau sesiynau:

Dydd Iau 9 Mawrth 5pm tan 7:30pm 
Dydd Iau 16 Mawrth 5pm tan 7:30pm
Dydd Iau 23 Mawrth 5pm tan 7:30pm
Dydd Sadwrn 23ain, 10am i 12pm (Sesiwn ymarfer)
Dydd Sadwrn 23, 1pm tan 3pm Arddangos i Ffrindiau a Theulu

Cofrestrwch ar gyfer y cwrs drwy gysylltu â CAERheritage@aceplace.org neu ffoniwch nhw ar 02920109976.

Nid yw Exchange Wales yn gyfrifol am unrhyw gynnwys neu adnoddau allanol.