Dwi’n dod o’r Eidal ond dwi o darddiad Rwmanaidd. Fel plentyn, treuliais bum mlynedd mewn gofal preswyl. Cefais fy merch pan oeddwn yn 27 oed.
Beth mae bod yn rhiant yn ei olygu i chi? NEU Sut byddech chi’n disgrifio bod yn rhiant?
Ar y naill law, mae ochr gadarnhaol ceisio ail-fyw plentyndod a gollwyd. Trwy fy merch rwy’n profi llawer o eiliadau llawen. Ar y llaw arall mae gennych gyfrifoldeb am fod dynol, i gynnig amgylchedd cadarnhaol, oherwydd bod ei dwf yn dibynnu arnoch chi.
Felly cyn i chi fod yn weladwy, ar ryw adeg rydych chi’n dod yn anweledig ym mhopeth ac ym mhobman. Mae fel petaech chi’n cloi eich hun mewn blwch, yn eich tŷ. Ar y dechrau mae popeth yn brydferth: y beichiogrwydd, dechrau taith, pawb yn agos atoch chi, pawb yn rhoi cyngor i chi. Yna mae’r foment pan fydd y babi yn cael ei eni yn cyrraedd ac mae popeth yn brydferth eto. Yna, o’r ail fis ymlaen, os nad oes gennych y cymorth cywir, mae’n anodd. Rydych chi hefyd yn colli’ch ffrindiau a’r rhwydwaith cyfan a oedd gennych, oherwydd bod eich sylw yn cael ei roi i’r babi. Felly mae’n wir eich bod chi’n dod o hyd i rieni eraill sydd â phlant yr un oedran â’ch plentyn chi ac rydych chi’n dal i geisio rhannu pethau. Ond mae’n digwydd eich bod hefyd yn cau eich hun i ffwrdd yn anwirfoddol ac yn canolbwyntio ar y plentyn yn unig.
Ydych chi’n credu bod eich profiadau wrth dyfu yn effeithio ar y ffordd rydych chi’n magu plant?
Rwy’n sylweddoli fy mod ar y naill law yn llym iawn, oherwydd dydw i ddim eisiau gwneud yr un camgymeriadau â fy rhieni. Mae hyn hefyd wedi’i anelu ataf fy hun, yn yr ystyr nad wyf am roi gormod iddi, fel arall bydd ganddi’r syniad fy mod yn dangos fy hoffter iddi gyda thegan, gyda phethau, fel yr oedd fy mam yn gwneud gyda fi am flynyddoedd lawer ac mae’n dal i wneud gyda fy merch. Ond ar y llaw arall rwy’n credu bod gen i gydbwysedd eithaf da ac rwy’n credu bod y ffaith fy mod wedi bod mewn gofal, bod pobl wedi gwrando arnaf, wedi fy nghroesawu a thrwy siarad llawer, yn hollbwysig. Rwyf wedi deall pwysigrwydd gwrando, deall y rhesymau a chwilio am ateb gyda’n gilydd.
Pa gymorth rydych chi’n ei gael neu wedi’i gael gan weithwyr proffesiynol?
Yn ffodus, fe wnes i gwrs cyn-enedigol da, yna es i ymlaen i wneud therapi seicolegol ac roedd hynny’n bwysig iawn. Roeddwn i’n gweithio ar fy hun fel mam a hefyd ar y berthynas rhwng fy mam a’m merch, oherwydd yr oedd fel petai hi eisiau bod yn fam iddi, felly roedd hynny’n fy mhoeni. Oherwydd bod y blinder, yr hormonau, yr holl newid mewnol, yn dod allan beth bynnag ac felly mae wir angen y cydbwysedd o geisio cynnal popeth, ac mae hynny’n anodd. Yna wrth dyfu i fyny, mae’r anghenion yn wahanol ac wrth i chi ddod o hyd i un cydbwysedd, byddwch yn colli un arall.
Pa gymorth rydych chi’n ei gael neu wedi’i gael gan ffrindiau, aelodau’r teulu neu bobl yn y gymuned?
Ar y dechrau cefais gefnogaeth, ond erbyn hyn, nawr bod fy merch yn flwydd a naw mis oed, dim byd, ar wahân i aelodau o’r teulu, wrth gwrs o fewn eu posibiliadau eu hunain. Dim ond cwpl o ffrindiau sydd wedi bod yno i ni erioed, mewn trafferthion, pe bai rhywbeth yn digwydd, ond does neb erioed wedi dod i ddweud ‘Byddaf yn cadw’r babi, ewch i gael pizza gyda’ch partner’.
Pa gyngor y byddech chi’n ei roi i weithwyr proffesiynol, sefydliadau neu lywodraethau i wneud magu plant/bod yn rhiant yn brofiad cadarnhaol i bobl ifanc sydd â phrofiad o ofal yn y dyfodol?
Byddai’n bwysig dechrau hyd yn oed cyn dod yn rhieni, mewn cymunedau, i feddwl am y dewis o ddod yn rhieni, oherwydd os yw’n ddewis ymwybodol, byddwch yn profi beichiogrwydd a dyfodiad y plentyn yn wahanol. Pan fyddwch yn darganfod eich bod yn disgwyl plentyn, dylech gael cyrsiau cyn-enedigol da sy’n helpu i ddeall beth sy’n eich disgwyl ar ôl yr enedigaeth.
Byddai hefyd yn bwysig codi ymwybyddiaeth o’r cyfleoedd sydd eisoes yn bodoli i rieni, oherwydd nad yw cynifer o bobl yn gwybod amdanynt. Hefyd, byddai’n ddymunol cael cymorth seicolegol am ddim a mwy o bresenoldeb gweithwyr cymdeithasol.
O ran addysg, dylai fod mwy o feithrinfeydd, wedi’u trefnu’n well ac yn fwy cymwys, gyda mwy o staff.
A dylai fod mwy o gyfleusterau i rieni, cyn, yn ystod ac ar ôl beichiogrwydd, gyda ffocws ar waith mamau. Rwy’n credu y dylai sefydliadau yn gyffredinol gefnogi rhieni yn fwy, ond nid yn unig y rhai sy’n gadael gofal. Mae ymgymryd â’r daith hon yn wych, ond mae llawer o gyfrifoldeb, mae’n gymhleth iawn.
Mae’r Blog hwn yn rhan o’n cynhadledd ExChange, “Mae’n Cymryd Pentref: Safbwyntiau byd-eang ar rieni sydd â phrofiad o ofal”
I ddod o hyd i fwy o adnoddau ar y pwnc hwn edrychwch ar y cynadleddau isod
